Leasing – co oznacza, rodzaje i warunki leasingu

Leasing to nic innego jak najem lub dzierżawa ruchomych środków trwałych i nieruchomości. Po raz pierwszy leasing pojawił się w USA w latach 50. XX wieku. W Polsce funkcjonuje od lat 90., a więc od czasów pojawienia się gospodarki wolnorynkowej.

Umowa leasingowa

Umowa leasingowa regulowana jest przez Kodeks Cywilny. Leasingodawca (osoba finansująca) pozwala na korzystanie z danej rzeczy osobie trzeciej (leasingobiorcy - czyli osoby korzystającej). Umowa taka zawierana jest na pewien okres czasu, w ciągu którego osoba finansująca pobiera w określonych odstępach czasu od osoby korzystającej raty leasingowe w znanej wcześniej wysokości. Składają się  one z dwóch elementów - elementu kapitałowego i elementu odsetkowego.

Po zakończeniu takiej umowy leasingobiorca nie musi wykupować przedmiotu dzierżawionego, choć oczywiście może to zrobić. Zakup odbywa się wówczas po cenie niższej niż wartość rynkowa przedmiotu. Z uwagi na różne opcje po zakończeniu umowy wyróżnia się leasing z opcją przedłużenia umowy, leasing  z opcją wykupienia przedmiotu czy leasing z opcją zwrotu przedmiotu.

Różne rodzaje leasingu

Biorąc pod uwagę ilość stron wyróżnia się:

- leasing pośredni - między dwoma stronami umowy pośredniczy firma lub inny pośrednik,

- leasing bezpośredni - klasyczna sytuacja, kiedy w transakcji biorca udział dwie strony.

Z kolei uwzględniając przepisy podatkowo-rachunkowe wyróżnia się następujące typy leasingów:

- leasing operacyjny - zakłada on czasowe przekazywanie leasingobiorcy dobra do użytkowania, są to zwykle umowy krótkoterminowe, gdzie okres użytkowania jest krótszy niż przewidywany okres zużycia przedmiotu,

- leasing finansowy - w zamian za raty leasingowe dobro przekazywane jest leasingobiorcy do użytkowania, jest więc ono amortyzowane u osoby korzystającej, ale dalej stanowi własność osoby finansującej.

Leasing i jego warunki

​Warunki leasingu uzależnione są przede wszystkim od jego rodzaju i innych ustaleń między stronami umowy. W przypadku różnych rodzajów umowy wyróżnia się leasing pośredni i bezpośredni. W przypadku tego drugiego można zaoszczędzić na prowizji, która pobierana jest zawsze przez pośrednika. Jednak czasem nie ma opcji leasingu pośredniego albo wymagana jest wówczas dużo większa zdolność kredytowa. Poza tym często w cenie rat leasingowych oferowane są wówczas usługi dodatkowe np. ubezpieczenie czy konserwacja.

Leasing dzieli się też na finansowy i operacyjny. Wybór zależy w tym przypadku w dużej mierze od tego, na jak długo umowa jest zawierana. W większości sytuacji leasing finansowy zawierany jest na okres odpowiadający okresowi ekonomicznej użyteczności prawa majątkowego czy środka trwałego. Nie może być on tez krótszy niż 3/4 tego okresu. Z kolei leasing operacyjny zawierany jest na okres stanowiący minimum 40% normatywnego okresy amortyzacyjnego. Jest więc on krótszy niż przewidywanie zużycie przedmiotu leasingu.

Leasing i jego koszt

Całkowity koszt leasingu uzależniony jest od kilku elementów, które powinny znaleźć się też w umowie:

- wysokość opłaty leasingowej - podstawowy składnik kosztów leasingu, opłaty uiszczane są co miesiąc lub co sezon,

- opłata wstępna - zwykle jest to 10-20% wartości rzeczy branej w leasing,

- prowizje (koszty manipulacyjne),

- opłata końcowa - cena sprzedaży danego przedmiotu po zakończeniu umowy, w przypadku niektórych umów leasingowych wykupienie przedmiotu jest obowiązkowe, ale zwykle istnieje opcja jego zwrotu

- depozyt gwarancyjny - określona suma pieniędzy płacona co miesiąc na pokrycie zobowiązań osoby korzystającej, które wynikają z umowy, po jej zakończeniu suma ta jest zwracana (element ten nie występuje jednak zawsze).

Wiele zależy zresztą od ustaleń z producentem czy pośrednikiem leasingu. Biorą oni zwykle pod uwagę wiarygodność finansową firmy, przedmiot leasingu i jego wartość oraz ewentualną wcześniejszą współpracę.

Leasing konsumencki

To usługa finansowa, w której leasingodawca użycza leasingobiorcy przedmiot, za który ten płaci co miesiąc raty. W przypadku tej formy klient to osoba fizyczna, która nie prowadzi własnej działalności gospodarczej.

Leasing samochodu

W Polsce leasing samochodu to tzw. umowa nazwana. Polega ona na odpłatnym użytkowaniu przedmiotu leasingu przez leasingobiorcę w danym czasie i na danych warunkach. W tym przypadku jest to każdy typ samochodu (osobowy, ciężarowy, dostawczy), a leasingobiorcą jest przedsiębiorca lub osoba prywatna nie prowadząca własnej działalności gospodarczej. Usługi leasingu tego typu świadczy najczęściej wyspecjalizowana firma, która nazywana jest leasingodawcą.

Leasing operacyjny

Leasing operacyjny to nic innego jak czasowe udostępnienie środka bez przenoszenia prawa własności. Przedmiotem leasingu bywają zwykle maszyny i urządzenia np. sprzęt komputerowy czy samochody różnego rodzaju. Umowa leasingowa zawierana jest na czas krótszy niż czas naturalnego zużycia przedmiotu. Leasingobiorca zobowiązany jest do płacenia co miesiąc raty z tytułu użytkowania sprzętu, co stanowi koszt uzyskania jego  dochodu.